Қамтамасыз ету қалыпты жұмыс істеуі кез келген заманауи экономикалық жүйе маңызды рөлін мемлекетке тиесілі. Мемлекет бүкіл тарихында өзінің өмір сүруінің қатар міндеттері ұстау тәртібін, заңдылық, ұйымдастыру, ұлттық қорғаныс, міндетті орындағанын белгілі бір функцияларды экономика саласында. Қазіргі әлемде кез келген мемлекет реттеуді жүзеге асырады ұлттық экономиканың, оның ішінде реттеу, аграрлық сектор.
Агроөнеркәсіп кешені — ең ірі салааралық кешен біріктіретін, экономиканың бірнеше саласын, бағытталған өндіру және ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеуді және алу, одан өнім доводимой соңғы тұтынушыға дейін. Жиынтығы елдің экономика салаларын қамтитын, ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіптің тығыз байланысты ауыл шаруашылығы өндірісін жүзеге асыратын тасымалдау, сақтау, ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдеуге, жеткізуге және оны тұтынушыларға қамтамасыз ететін ауыл шаруашылығы техникасымен, химикаттармен және тыңайтқыштармен, қызмет көрсететін ауыл шаруашылығы өндірісі.
Мемлекеттік реттеу АӨК — бұл экономикалық ықпал мемлекеттің өндіру, қайта өңдеу және іске асыру ауыл шаруашылығы өнімдерін, шикізат, азық-түлік, сондай-ақ өндірістік-техникалық қызмет көрсету және материалдық-техникалық жабдықтау, агроөнеркәсіптік өндірісті. Қолдау, ауыл шаруашылығы саласын, атап айтқанда, азық-түлік нарығының маңызды міндеттердің бірі болып табылады мемлекет. Барлық дамыған елдерде ауыл шаруашылығы айтарлықтай дәрежеде мемлекет қолдау көрсетеді. Бұл сала халық шаруашылығының ең аз дәрежеде бейімделген нарыққа және бәсекелестікті. Мемлекеттік реттеу қажеттілігін ” агроөнеркәсіптік кешенді негізделген бірқатар мән-жайлар, олардың арасында, әдетте, бөледі, осындай әсер ретінде агроөнеркәсіптік және шикізат нарықтарындағы макроэкономикалық ахуалға; салымдар нарығын қамтамасыз ету саласындағы экономикалық тұрғыдан әділ бөлу әсері; табиғи факторлардың тиімділігі ауыл шаруашылығы өндірісі; демографиялық рөлі ауылдық аумақтарды. Бұл ретте, негізгі міндеттері АӨК-ні мемлекеттік реттеу ерекшеленеді дамыту, агроөнеркәсіптік өндірісті қамтамасыз ету, азық-түлік қауіпсіздігі нарығын реттеу және қолдау экономикалық тепе-теңдік арасындағы ауыл шаруашылығы мен экономиканың басқа да салаларымен, басқарудың тиімді жүйесін құру экономиканың аграрлық секторымен және іске асыру, бірыңғай ғылыми-техникалық саясатты сектордағы отандық тауар өндірушілерді қорғау және басқа да.
Аграрлық өндірісте кез-келген елде бар бірқатар елеулі ерекшеліктерге қояды, оның тек осал ереже нарық жағдайында. Осыған байланысты, дәл осы мемлекет кепілі болуы керек серпінді және жүйелі міндеттерді жүзеге асыру шаруашылық реттеу, саналы және мақсатты түрде үйлестіру процесі нарықтық қайта құруларды аграрлық секторда. Ауыл шаруашылығы негізгі салаларының бірі болып табылады экономика. Деңгейі дамыту, аграрлық сектордың болуға айқындаушы фактор экономикалық және қоғамдық-саяси тұрақтылықты, қоғам қайраткері. Бірі бола отырып, экономиканы дамытудың басым бағыттарының қазақстан республикасы ауыл шаруашылығының зор әлеуеті мен ірі ресурстарына қарамастан [1, c. 76]. Қарастыра отырып, одан әрі дамыту мәселелері отандық АӨК атап өту қажет, бұл сала алады едәуір көлемі мемлекет тарапынан қолдау түрінде әзірленген және қазіргі кезде іске асырылып жатқан бағдарламалар. Негізгі мақсаты-агроөнеркәсіптік кешен қамтамасыз ету болып табылады 80 пайызына дейін ішкі нарықты өзіміздің азық-түлікпен және отандық өнімдермен. Қазақстанның аграрлық секторы мынадай сипаттамалары: 1) ауылшаруашылық жерінің аумағы — 222,6 млн. га, оның ішінде пашней орналасқан 24 млн. га (10,8%), шабындық, 5 млн. га (2,2%), жайылым 189 млн. га (85%); 2) көлденеңінен және тігінен аймақтары топырақ және өсімдік жамылғысы. Орманды-дала және дала аймақтарында орналасқан 10% барлық жер, шөлейт және шөлді жерлерге — шамамен 60%, тау-кен салаларында шамамен 5%; 3) барлық егіншілік аймақтары сипатталады саны төмен жылдық жауын-шашынның — 150-320 мм; 4) теңізге шығу жолының жоқтығы, бұл жасайды елеулі қиындықтар үшін сыртқы рыноктарға қолжетімділік; 5) өзіндік молшылыққа қамтамасыз ету бойынша көптеген тамақ өнімдерін қоспағанда, мұндай өнім түрлерін, қант, өсімдік майы, құс еті, көкөністер мен жемістер кезеңдерінде маусымаралық; 6) мамандануы солтүстік аймақтардың астық дақылдарын өсіруге және мал шаруашылығы; оңтүстік аймақтар, онда суару бірлігінің болуының елеулі мәні бар үлкен әртараптандыру өсірілетін дақылдардың (астық, майлы, жеміс-жидек дақылдары, көкөністер, мақта); 7) ірі экспорттаушысы болып табылады бидай және ұн (кіреді 10-дығына әлемдік экспорттаушылардың), айтарлықтай үлесін жалпы экспорттағы ауыл шаруашылығы өнімдерінің маңызы бар, сондай-ақ мақта (15%), тері мен жүн (25%); 8) мал шаруашылығы саласы болып табылады дәстүрлі, Қазақстан үшін бұл шамамен 90% мал үй шаруашылықтары; 9) орташа жасы-ауыл шаруашылығы техникасының паркін 13-14 жылды құрайды, нормативтік пайдалану мерзімі 7-10 жыл; 70% – ы қолда бар ауыл шаруашылығы техникасының паркін — өндіріс 1991 жылға дейін; 10) шектеулілігі қаржы қызметтерін ұсыну ауыл шаруашылығы секторы. Ауыл шаруашылығы экономикасының маңызды секторы болып табылады. Астық өндірісі бойынша Қазақстан ТМД-да үшінші орында Ресей мен Украинадан кейін. Қазақстанның солтүстігінде выращиваться жаздық бидай, сұлы, арпа және басқа да дәнді дақылдар, сондай-ақ күнбағыс, лен-кудряш. Дамыған көкөніс, бақша. Республиканың оңтүстігінде жасанды суару береді жоғары өнім мақта, қант қызылшасы, темекі, күріш. Дамыған бау-бақша. Қазақстанның табиғат жағдайлары, олардың алуан түрлілігі өндіруге де өте қолайлы мал шаруашылығын дамыту. Қазақстанда дәстүрлі түрде айналысады, қой, жылқы, түйе шаруашылығымен, ірі қара мал өсірумен айналысады.
SWOT-талдау, АӨК дамыту, ҚР көрсеткендей, мықты жақтары қазіргі уақытта болып табылады даму бағдарламаларын мемлекеттік қолдау, агротехнологияларды қолданудың жинақталған мол тәжірибесі. АӨК-ні дамытудың әлсіз жақтары болып табылады жеткілікті санының болмауы сақтау қуаттылықтарының, логистикалық қуаттылықтардың төмен деңгейі внедряемости ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың төмен деңгейі, ветеринариялық қауіпсіздік және дамудағы басқа теңгерімсіздіктер (1-кесте). Ауыл шаруашылығының рөлін қамтамасыз ету елдің азық-түлікпен, халықты жұмыспен қамтуды және экономикалық даму бірнеше рет атап өтіліп, мемлекет басшысы, соның ішінде ҚР Президентінің халыққа Жолдауында.А. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы 14 желтоқсан 2012 жылғы “Стратегия “Қазақстан — 2050″ стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты”. Мақсатында экономикасын көтеру ауылының соңғы он жылда қабылданған мемлекеттік және салалық бағдарламалар бойынша қолдау және дамыту, АӨК және ауыл, подкрепленные солидными қаржы ресурстарын. Ағымдағы ахуалды талдау қр АӨК көрсеткендей, жалпы өнімінің көлемі ҚР тұрақты өсу үрдісін көрсетіп отыр деңгейінен 1641,4 млрд. теңге, 2009 жылы-2437,3 млрд. теңге, 2013 жылы ауыл шаруашылығы өнімдері.
Мал басының саны 2013 жылдың соңына құрап, 5,2 млн. бас ірі қара мал, 0,1 млн. басқа азайды, 2009 ж. (6,2 млн. бас). Ұсақ қара мал басының саны 2009 жылмен салыстырғанда артты 190,9 мың бас құрады (2013 ж. — 17560,6 мың мал басы сол шошқа азайды, 2013 жылы 334 мың бас. Саны жылқы, түйе және құс 2009 жылмен салыстырғанда артты 345,8 мың, 5,4 мың, 1,5 млн. бас, тиісінше.
Талдап, деректер кестесінің 4, бойынша 2013 ж. көрсеткіштері өндірістің астық және сүт сипатталады салыстырғанда, 2009 ж. – теріс дамуымен байланысты кемшілігі қайта өңдеу кәсіпорындарының осы салаларда проблемалары және техникалық қайта жарақтандыру. Әлемдік тәжірибе көрсетіп мүмкіндіктері туралы кеңінен пайдалану инновацияларды аграрлық салаларында және бөлімшелерінде. Әзірлеу жобалар мен бағдарламаларды және олардың серпінді және кешенді енгізу, уақытылы қолданылуын қамтамасыз етеді елдің бәсекелестік артықшылықтары шығару, ауыл шаруашылығы өнімдерін, оларды қайта өңдеу, жаңғыртуға және сапалық жаңартуға техникалық құралдар [3, c. 358]. Осылайша, жетекші компанияның азық-түлік саласы, АҚ “Рахат”, “ФудМастер”, “Астық Индустриясы”, “VITA”, Агроөнім және басқа да қабілетті меңгеру іс жүзінде кез келген инновациялық өнім. Қол жеткізу жаңа позициялар осы саладағы талап етеді ауқымын кеңейту және құрылымын бизнесті тарту, даму институттарының, инновациялық және инвестициялық қорлар. Қазақстан едәуір әлеуеті бар аграрлық ғылым, жоғары мектеп, мақсатты бағытталған мемлекет тарапынан қолдау көрсету, корпоративтік құрылымдар жеделдетуге мүмкіндік береді дамыту, ауыл шаруашылығы өндірісін төмендету, импортқа тәуелділігі, кеңейтуге, экспорт көлемі, білікті мамандарды даярлау.