Тау-кен және графикалық құжаттама

Тау-кен графикалық құжаттамасының сызбалары олардың мақсаты бойынша жіктеледі.

Барлық сызбалар бес жиынтыққа бөлінеді:

* жер бетінің сызбалары,

* тау-кен қазбалары,

* тау-геологиялық және тау-кен-геометриялық,

* өндірістік-техникалық,

* тау-кен жұмыстарын жоспарлау және басқару үшін.

Маркшейдерлік жұмыстарды жүргізу жөніндегі техникалық нұсқаулық міндетті тау-кен графикалық құжаттамасы ретінде бірінші және екінші жиынтықты көздейді.

13.1. Сызбаларды жасаудың негізгі ережелері

Бастапқы сызбалар натуралық өлшеулер және нүктелердің координаттарын есептеу нәтижелері бойынша тікелей құрайды. Егер қандай да бір қазбаны түсіру мүмкін болмаса, онда осы қазбаларды бастапқы сызбаларға сұрау актісінің негізінде жазуға рұқсат етіледі (бұл туралы сызбада тиісті жазба жасалады). Жоғалған немесе тозған жағдайда сызба қайтадан жасалады.

Бастапқы және есептеу құжаттамасы жоғалған кезде сызбаны жасау үшін басқа қолда бар графикалық құжаттаманы пайдаланады.

Жер бетінде және жер асты тау-кен қазбаларында пунктымаркшейдерлік тірек желілерін, сондай-ақ түсіру желілерінің пункттерін координатограф немесе өлшеуіш-циркуль және трансверсалдық сызғыштың көмегімен координаттар бойынша түсіреді.

Координаттық тор сызықтары арасындағы және тірек және түсіру желілерінің пункттері арасындағы жоспардағы арақашықтық теориялық қашықтықтан 0,3 мм артық болмауы тиіс.

Тазалау кенжарларындағы 2-разрядты түсіру желілерінің пункттерін оңайлатылған әдістермен қолдануға рұқсат етіледі. Түсірілім нысандары сызба масштабында олардың түрлері мен өлшемдеріне сәйкес бейнеленеді. Бейненің мүмкіндігінде оның формасы мен өлшеміне сәйкес шартты белгілер қолданылады. Егер сызбада жер бетінің, тау – кен қазбаларының және геологиялық жағдайлары болса, онда бірінші кезекте жер бетінің элементтерін, содан кейін тау-кен қазбаларының жағдайын, ал соңында-геологиялық жағдайды келтіреді.

Осы сызбада берілген жазықтықта жатқан элементтердің контурларын тұтас сызықпен сызады. Жазықтықта жатпайтын элементтердің контурларын (мысалы, басқа қабаттағы қазбалар) штрихты сызықтармен сызады. Сұрау актісі негізінде бейнеленген элементтердің контурын штрихты сызықпен сызады.

Шартты белгілер объектілердің табиғи жағдайы сызбадағы мынадай белгілерге сәйкес болатындай етіп орналастырылады:

* геометриялық фигуралар нысаны бар белгілер үшін-осы фигуралардың геометриялық орталығы;

* үлкен негізі бар белгілер үшін – белгі негізінің ортасы;

* негізінде тік бұрышты белгілер үшін-тік бұрыштың шыңы; бірнеше геометриялық фигуралардан құралған белгілер үшін-төменгі фигураның ортасы.

Егер сызбаның қандай да бір орнында бірнеше шартты белгілердің жиналуы болса, онда белгілердің өлшемдерінің олардың шамасының үштен бір бөлігіне азаюына жол беріледі. Егер сызбаның қандай да бір учаскесінің мазмұны онда шартты белгілердің көп жиналуына байланысты көрнекі болмаса, онда мұндай учаске үшін ұлғайтылған масштабта қосымша сызбаны құрайды. Егер шартты белгі рамканың сызығына түссе, онда оны жапсарлас екі планшетте сызады.

Әріптік белгіні оның шағын өлшемдерінің салдарынан осы элемент контурының ішінде сызу мүмкін болмаған жағдайда, бұл белгі контурдан тыс сызылады, жебе кой оның тиесілі жерін көрсетеді.

Түсіру объектілеріне жазулар үлкен әріптен басталады. Егер түсірілім объектісінің ұзын пішіні болса, онда жазба объектінің осі бойынша сызбаның төменгі және оң жағында еркін оқылатындай етіп орналастырылады. Басқа объектілерге қатысты жазулар көлденең орналастырылады, бұл ретте үлкен объектілердің атауын контурдың ортасында орналастырады.

Бастапқы сызбаларда резинкамен жабыстырып немесе өшіріліп түзетуге және өзгертуге жол берілмейді.

13.2. Сызбалардың құрамы мен мазмұны.

Маркшейдерлік жұмыстарды жүргізу жөніндегі техникалық нұсқаулық сызбалардың міндетті жиынтығының тізбесін белгілейді.

Жер бетінің сызбаларының құрамы (1 жиынтық) кестеде келтірілген. 13.1, ал тау-кен қазбалары сызбаларының құрамы (2 жиынтық) – кестеде. 13.2.

Тау-кен графикалық құжаттамасының сызбалары тау-кен кәсіпорнының экономикалық мүдделілігі аумағының жер бетінің бедері мен жағдайын; кен орындары жатуының тау-кен-геологиялық жағдайын; тау-кен жыныстарының қалыңдығындағы, олардың геологиялық жағдайы мен техникалық жарақтандырылуы бар тау-кен қазбаларының кеңістіктік орналасуын, сондай-ақ уақыт пен кеңістікте тау-кен өндірісінің процесін көрсетуі тиіс. Жер бетінің сызбаларында масштабтарда Топографиялық жоспарлар жасау жөніндегі негізгі Ережелерде көзделген объектілер бейнеленеді. 1:5000, 1:2000, 1:1000 1: 500 және одан басқа, тау-кен кәсіпорындары үшін ерекше объектілер. Оларға тау жыныстарының ойықтары, шұңқырлары және ескі үйінділері; тау жыныстарының шығуы және жер бетіне пайдалы қазбалардың денелері; тау-кен және жер бөлу шекаралары; тау-кен кәсіпорнының өнеркәсіптік алаңындағы ғимараттар, құрылыстар және инженерлік жерасты коммуникациялар желілері мен олардың жанындағы құрылыстар жатады.

Тау-кен қазбаларының жоспарларында тау-кендік бөліктердің шекаралары немесе тау-кен кәсіпорнының техникалық шекаралары, блоктардың шекаралары және тау-кен жұмыстарын қауіпсіз жүргізу, күрделі, дайындық, ойық, барлау қазбалары және тазалау кенжарлары айлар мен жылдар бойынша олардың ерлігін көрсете отырып бейнеленеді. Көлбеу дайындық және тазалау қазбалары бойынша барлық сипатты орындарда (бірақ кемінде 150 – 200 м) көлбеу бұрыштарын, аралас тау-кен кәсіпорындарының тау-кен қазбаларын көрсетеді, осы тау-кен кәсіпорны алаңының техникалық шекарасынан жүз метрлік жолақтың шегінде орналасқан; күрделі тау-кен қазбаларының бекітпесі, қазбаларды өтеу және қалау, дайындау қазбаларында және тазалау кеңістігінде қалдырылатын кентіректер, күзетілетін объектілер, сақтандыру және тосқауыл кентіректері, қауіпті ошақтар мен аймақтар (көмір мен газдың кенеттен шығарындылары, газ бөле отырып, көмірді сығу және төгу, газ бен шаң жарылысы, тау-кен соққысының, өздігінен қызуы, өрт, олардың рецидивтері, метанның суфлярлы бөліністері, саздың жарылуы, қопарғыш пульпаның, жүзгіштер мен судың жарылуы); өрттер мен сондай-ақ профилактикалық егілу учаскелері; күрделі кроссингтер және басқа да күрделі құрылыстар; тау-кен жұмыстарынан туындаған ойықтар шұңқырлары, маңдайшалар күмбездері, жарықтар және басқа да деформациялар; жер бетінен және тау-кен қазбаларынан өткен, олардың тампонажы туралы көрсете отырып, барлау және техникалық ұңғымалар; геологиялық және гидрогеологиялық жағдай, есептен шығарылған қорлар учаскелерінің шекаралары, қабаттардың қуаты, дайындық забойларындағы кен шоғырларының 100 м-ден кем емес, тазарту забойларында айына кемінде бір рет; тұрақты орталықтармен бекітілген Жерасты полигонометриялық жүріс пункттері және тау-кен қазбаларындағы реперлер, сондай-ақ сипатты нүктелердің биіктіктері (күрделі тау-кен қазбаларының, горизонттардың және қазбалардың қисаюының қиылыстары); тік жазықтыққа қималар сызықтары және проекциялар жазықтығының іздері.

Добавить комментарий

Ваш e-mail не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Яндекс.Метрика